گردشگری ایران 3 (فصل سوّم)
مراکز مذهبی و جاذبه های طبیعی :
مراکز مذهبی :
شاهچراغ : از زیارتگاههای مهم شهر شیراز می توان از بارگاه ملکوتی حضرت میر سیّد
احمد فرزند امام موسی کاظم (ع) معروف به شاهچراغ برادر امام رضا (ع) نام برد .
حضرت شاهچراغ در آغاز قرن سوّم هجری به شیراز هجرت نموده و در همان جا وفات
یافته است .
بقعه ی حضرت سیّد میر محمّد (ع) : برادر شاهچراغ و فرزند دیگر امام موسی بن
جعفر (ع) است که در ضلع شمالی شرق صحن حضرت شاهچراغ بنا گردیده
است .
بقعه ی حضرت سیّد علاء الدین حسین (ع) : این زیارتگاه که در جنوب شرقی شهر
شیراز قرار دارد ، ایشان برادر شاهچراغ است که در اواخر قرن دوّم هجری و اوایل قرن
سوّم هنگامی که برای دیدار برادر خود امام رضا (ع) از راه شیراز عازم توس بود در
شیراز شهید و به خاک سپرده شد . بنای روی مقبره در آغاز در زمان قتل خان والی
فارس ساخته شده ، ولی بنای اساسی تزیینات ، کاشی کاری و گنبد سازی آن در
زمان صفویه صورت گرفته است .
از دیگر بقاع متبرکه ی شیراز می توان از بقعه ی شاه میر علی حمزه (ع) ، بقعه ی
امام زاده ابراهیم ، بقعه ی سیّد تاج الدین غریب و آرامگاه بی بی دختران که از اولاد امام
حسین (ع) می باشند نام برد .
همچنین آرامگاههای دیگری نیز در شیراز وجود دارد که اغلب آنها زیارتگاه مردم می
باشند که عبارتند از : آرامگاه خاتون قیامت ، بقعه ی منصوریه ، آرامگاه شیخ بلال و
دهها آرامگاه و بقعه ی دیگر .
مسجد جامع عتیق : این مسجد از کهن ترین مساجد استان فارس است . پس از
لشکرکشی عمرولیث صفاری در سال 276 ه.ق به شیراز به شکرانه ی پیروزی و
تصرف این شهر بنا شد . کار ساخت این بنا در سال 281 ه.ق خاتمه یافت .
مسجد نصیر الملک : این مسجد که از نظر کاشی کاری بسیار شهرت دارد از بناهای
دوره ی قاجاریه است .
مسجد سلطانی وکیل : این مسجد از آثار پر ارزش دوره ی زندیه به شمار می رود و
هم اکنون محل برگزاری نماز جمعه ی شیراز است . علاوه بر بزرگی از ارزش و اهمّیّت
تاریخی نیز برخوردار است . کاشی کاری زیبا ، حجاری ستونهای 48 گانه و منبر
یکپارچه مرمرین آن از شاهکارهای دوره ی زندیه به حساب می آید .
مسجد نو شهدا : نام این مسجد که پس از مسجد جامع عتیق کهن ترین مسجد شیراز
است ، در قدیم مسجد اتابک بود . ساخت بنای اوّلیّه ی این مسجد در سال 598 ه.ق
توسط اتابک سعد بن زنگی آغاز شد و در سال 615 ه.ق به اتمام رسید .
جاذبه های طبیعی :
آتشکده : در حاشیه ی جاده ی شیراز به استهبان در دامنه ی ارتفاعات خرمن کوه
گردشگاهی ارزشمند وجود دارد که در حال حاضر بخشی از خدمات تفریحی این مسیر
را به عهده دارد . این مکان چشمه و برکه ای بسیار زیبا دارد که علاوه بر قابلیتهای
گردشگاهی به عنوان حوضچه ی پرورش ماهی نیز مورد استفاده قرار می گیرد .
چشمه خارگان : چشمه خارگان در روستایی به همین نام در 60 کیلومتری شیراز قرار
دارد . محوطه ی اطراف چشمه همواره پذیرای انبوهی از بازدیدکنندگان و گردشگران
در فصلهای مختلف سال است .
تنگ الله اکبر : این تنگه را باید دروازه ی جلگه ی شیراز نامید و چون مشرف بر شهر
شیراز می باشد . دورنمای فرحبخش جلگه و منظره ی دل انگیز این شهر را بهتر از هر
جای دیگری می نمایاند .
تنگه هرایزر : این تنگه با دره ای ژرف و پر آب در مجاورت شیراز-اهواز ، در نزدیکی
روستای هرایزر قرار گرفته است و دارای جنگل بلوط ، بنه و بادام می باشد .
گردشگاه چشمه فیلی : چشمه فیلی در حاشیه ی شرقی دانشکده ی دام پزشکی و
در مسیر راه ورودی به دشت بانش واقع شده است . وسعت این گردشگاه در حدود 60
هکتار می باشد که خارج از منطقه قرق شده ی باجگاه است . این گردشگاه از مجموع
دشت ، دامنه و کوههای کم ارتفاع تشکیل شده است و محیط جالبی را برای
استفاده ی مردم به وجود آورده است .
گردشگاه چشمه سلمانی : این گردشگاه در منطقه ی تنگ سعدی ، در حاشیه ی
ضلع جنوبی پارک ملّی واقع شده است و چشم اندازهای طبیعی زیبا و هوای مطبوع
دارد ، همچنین راه ارتباطی آن از جاده ی آسفالته ی شیراز-خرمه می گذرد و فاصله ی
آن تا شیراز 6 کیلومتر است .
گردشگاه چاه مسکی : این منطقه در ابتدای دشت چاه مسکی ، در فاصله ی 30
کیلومتری شیراز قرار دارد و دسترسی به آن از طریق جاده ی شیراز-مرودشت میسر
است . وسعت کنونی این گردشگاه در حدود 30 هکتار است که به لحاظ
چشم اندازهای طبیعی و آب و هوای مناسب از فضایی مطلوب برخوردار است . در این
گردشگاه علاوه بر استفاده از امکانات بازدید از حیات وحش ، می توان از نمایشگاه
عکسهای گونه های پرندگان ، پستانداران نادر و همچنین از گونه های جانوری
خشک شده بازدید کرد .
گردشگاه میان کتل : این منطقه در جنوب غربی دشت ارژن ، در جنگلهای میان بنه
(منطقه ی کوهستانی و زیستگاه گوزن زرد ایرانی) قرار گرفته است . این گردشگاه با
فضای کوهستانی و پوشش انبوه جنگلی ویژگی های بی همتا دارد . گردشگاه در
مجاورت جاده ی قدیم شیراز-کازرون و در فاصله ی 18 کیلومتری دشت ارپن واقع شده
است . فاصله ی این گردشگاه تا جاده ی اصلی دشت ارژن-کازرون 14 کیلومتر راه
خاکی است .
بند بهمن : این بند به دوران ساسانی تعلق دارد ، روی رودخانه ی قره آغاج احداث شده
است و از جاذبه های طبیعی-تاریخی شهرستان شیراز به حساب می آید . بند بهمن در
فاصله ی 58 کیلومتری شیراز در منطقه ی کوار واقع شده است . در اطراف این بند
درختان زیبا و چشم اندازهای دل انگیز طبیعی وجود دارد .
پارک ملّی بمو : این پارک به وسعت 48075 هکتار در شمال شهر شیراز و در منتهی
الیه شرق اقلیم مدیترانه ای گرم و خشگ قرار گرفته است . جانوران پارک شامل : بز ،
قوچ ، میش ، آهو ، پلنگ ، روباه ، کفتار ، گربه ی وحشی ، کبک ، تیهو و ... هستند و
از نظر پوشش گیاهی نیز تا کنون 280 گونه ی گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری
شده است .
دریاچه ی مهارلو : این دریاچه در 27 کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده است .
آب دریاچه از نظر کیفی شور و غیر قابل استفاده می باشد . از آب این دریاچه جهت
تهیّه و استخراج نمک طعام استفاده می شود و مکانی مناسب برای زیست پرندگان و
حیوانات وحشی محسوب می شود . وسعت دریاچه 600 کیلومتر مربّع است .
دریاچه و تالاب ارژن : وسعت تقریبی این دریاچه در حدود 2000 هکتار و از جمله
دریاچه های آب شیرین کشور است . این دریاچه بخشی از منطقه ی حفاظت شده ی
ارژن و پریشان است که در فاصله ی 60 کیلومتری شیراز ، در مجاورت جاده ی اصلی
شیراز-بوشهر قرار دارد . دریاچه ی ارژن یکی از زیستگاههای مهم پرندگان مهاجر
است که در حدود نیمی از سال میزبان هزاران پرنده ی مهاجر است . این منطقه
تابستانهای خنک و زمستانهای سرد دارد که معمولاً در فصل زمستان با بارش برف
همراه است . منطقه ی گردشگاهی دریاچه ی ارژن به دلیل استقرار در مسیر جاده ی
اصلی شیراز-کازرون ، نزدیکی با آثار تاریخی نیشابور و غار شاپور و همچنین راه
ارتباطی استانهای خوزستان و بوشهر با شیراز از اهمّیّت ویژه ی جذب جهانگرد
برخوردار است . تالاب این دریاچه علاوه بر ارزشهای تفریحی ارزش اکولوژیکی ویژه دارد